మంత్రాలు & శ్లోకాలు | శ్రీ భగవద్గీత శ్లోకాలు
సప్తమోఽధ్యాయః (7) – జ్ఞానవిజ్ఞానయోగః
శ్రీభగవానువాచ –
మయ్యాసక్తమనాః పార్థ యోగం యుంజన్మదాశ్రయః |
అసంశయం సమగ్రం మాం యథా జ్ఞాస్యసి తచ్ఛృణు || ౧ ||
జ్ఞానం తేఽహం సవిజ్ఞానమిదం వక్ష్యామ్యశేషతః |
యజ్‍జ్ఞాత్వా నేహ భూయోఽన్యజ్‍జ్ఞాతవ్యమవశిష్యతే || ౨ ||
మనుష్యాణాం సహస్రేషు కశ్చిద్యతతి సిద్ధయే |
యతతామపి సిద్ధానాం కశ్చిన్మాం వేత్తి తత్త్వతః || ౩ ||
భూమిరాపోఽనలో వాయుః ఖం మనో బుద్ధిరేవ చ |
అహంకార ఇతీయం మే భిన్నా ప్రకృతిరష్టధా || ౪ ||
అపరేయమితస్త్వన్యాం ప్రకృతిం విద్ధి మే పరామ్ |
జీవభూతాం మహాబాహో యయేదం ధార్యతే జగత్ || ౫ ||
ఏతద్యోనీని భూతాని సర్వాణీత్యుపధారయ |
అహం కృత్స్నస్య జగతః ప్రభవః ప్రలయస్తథా || ౬ ||
మత్తః పరతరం నాన్యత్కించిదస్తి ధనంజయ |
మయి సర్వమిదం ప్రోతం సూత్రే మణిగణా ఇవ || ౭ ||
రసోఽహమప్సు కౌంతేయ ప్రభాస్మి శశిసూర్యయోః |
ప్రణవః సర్వవేదేషు శబ్దః ఖే పౌరుషం నృషు || ౮ ||
పుణ్యో గంధః పృథివ్యాం చ తేజశ్చాస్మి విభావసౌ |
జీవనం సర్వభూతేషు తపశ్చాస్మి తపస్విషు || ౯ ||
బీజం మాం సర్వభూతానాం విద్ధి పార్థ సనాతనమ్ |
బుద్ధిర్బుద్ధిమతామస్మి తేజస్తేజస్వినామహమ్ || ౧౦ ||
బలం బలవతాం చాహం కామరాగవివర్జితమ్ |
ధర్మావిరుద్ధో భూతేషు కామోఽస్మి భరతర్షభ || ౧౧ ||
యే చైవ సాత్త్వికా భావా రాజసాస్తామసాశ్చ యే |
మత్త ఏవేతి తాన్విద్ధి న త్వహం తేషు తే మయి || ౧౨ ||
త్రిభిర్గుణమయైర్భావైరేభిః సర్వమిదం జగత్ |
మోహితం నాభిజానాతి మామేభ్యః పరమవ్యయమ్ || ౧౩ ||
దైవీ హ్యేషా గుణమయీ మమ మాయా దురత్యయా |
మామేవ యే ప్రపద్యంతే మాయామేతాం తరంతి తే || ౧౪ ||
న మాం దుష్కృతినో మూఢాః ప్రపద్యంతే నరాధమాః |
మాయయాపహృతజ్ఞానా ఆసురం భావమాశ్రితాః || ౧౫ ||
చతుర్విధా భజంతే మాం జనాః సుకృతినోఽర్జున |
ఆర్తో జిజ్ఞాసురర్థార్థీ జ్ఞానీ చ భరతర్షభ || ౧౬ ||
తేషాం జ్ఞానీ నిత్యయుక్త ఏకభక్తిర్విశిష్యతే |
ప్రియో హి జ్ఞానినోఽత్యర్థమహం స చ మమ ప్రియః || ౧౭ ||
ఉదారాః సర్వ ఏవైతే జ్ఞానీ త్వాత్మైవ మే మతమ్ |
ఆస్థితః స హి యుక్తాత్మా మామేవానుత్తమాం గతిమ్ || ౧౮ ||
బహూనాం జన్మనామంతే జ్ఞానవాన్మాం ప్రపద్యతే |
వాసుదేవః సర్వమితి స మహాత్మా సుదుర్లభః || ౧౯ ||
కామైస్తైస్తైర్హృతజ్ఞానాః ప్రపద్యంతేఽన్యదేవతాః |
తం తం నియమమాస్థాయ ప్రకృత్యా నియతాః స్వయా || ౨౦ ||
యో యో యాం యాం తనుం భక్తః శ్రద్ధయార్చితుమిచ్ఛతి |
తస్య తస్యాచలాం శ్రద్ధాం తామేవ విదధామ్యహమ్ || ౨౧ ||
స తయా శ్రద్ధయా యుక్తస్తస్యారాధనమీహతే |
లభతే చ తతః కామాన్మయైవ విహితాన్హి తాన్ || ౨౨ ||
అంతవత్తు ఫలం తేషాం తద్భవత్యల్పమేధసామ్ |
దేవాందేవయజో యాంతి మద్భక్తా యాంతి మామపి || ౨౩ ||
అవ్యక్తం వ్యక్తిమాపన్నం మన్యంతే మామబుద్ధయః |
పరం భావమజానంతో మమావ్యయమనుత్తమమ్ || ౨౪ ||
నాహం ప్రకాశః సర్వస్య యోగమాయాసమావృతః |
మూఢోఽయం నాభిజానాతి లోకో మామజమవ్యయమ్ || ౨౫ ||
వేదాహం సమతీతాని వర్తమానాని చార్జున |
భవిష్యాణి చ భూతాని మాం తు వేద న కశ్చన || ౨౬ ||
ఇచ్ఛాద్వేషసముత్థేన ద్వంద్వమోహేన భారత |
సర్వభూతాని సమ్మోహం సర్గే యాంతి పరంతప || ౨౭ ||
యేషాం త్వంతగతం పాపం జనానాం పుణ్యకర్మణామ్ |
తే ద్వంద్వమోహనిర్ముక్తా భజంతే మాం దృఢవ్రతాః || ౨౮ ||
జరామరణమోక్షాయ మామాశ్రిత్య యతంతి యే |
తే బ్రహ్మ తద్విదుః కృత్స్నమధ్యాత్మం కర్మ చాఖిలమ్ || ౨౯ ||
సాధిభూతాధిదైవం మాం సాధియజ్ఞం చ యే విదుః |
ప్రయాణకాలేఽపి చ మాం తే విదుర్యుక్తచేతసః || ౩౦ ||
ఇతి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే జ్ఞానవిజ్ఞానయోగో నామ సప్తమోఽధ్యాయః || ౭ ||
మంత్రాలు & శ్లోకాలు | శ్రీ భగవద్గీత శ్లోకాలు
Bhagavad gita Chapter 7: saptamō:’dhyāyaḥ – jñānavijñānayōgaḥ
śrībhagavānuvāca –
mayyāsaktamanāḥ pārtha yōgaṁ yuñjanmadāśrayaḥ |
asaṁśayaṁ samagraṁ māṁ yathā jñāsyasi tacchr̥ṇu || 1 ||
jñānaṁ tē:’haṁ savijñānamidaṁ vakṣyāmyaśēṣataḥ |
yaj-jñātvā nēha bhūyō:’nyaj-jñātavyamavaśiṣyatē || 2 ||
manuṣyāṇāṁ sahasrēṣu kaścidyatati siddhayē |
yatatāmapi siddhānāṁ kaścinmāṁ vētti tattvataḥ || 3 ||
bhūmirāpō:’nalō vāyuḥ khaṁ manō buddhirēva ca |
ahaṅkāra itīyaṁ mē bhinnā prakr̥tiraṣṭadhā || 4 ||
aparēyamitastvanyāṁ prakr̥tiṁ viddhi mē parām |
jīvabhūtāṁ mahābāhō yayēdaṁ dhāryatē jagat || 5 ||
ētadyōnīni bhūtāni sarvāṇītyupadhāraya |
ahaṁ kr̥tsnasya jagataḥ prabhavaḥ pralayastathā || 6 ||
mattaḥ parataraṁ nānyatkiñcidasti dhanañjaya |
mayi sarvamidaṁ prōtaṁ sūtrē maṇigaṇā iva || 7 ||
rasō:’hamapsu kauntēya prabhāsmi śaśisūryayōḥ |
praṇavaḥ sarvavēdēṣu śabdaḥ khē pauruṣaṁ nr̥ṣu || 8 ||
puṇyō gandhaḥ pr̥thivyāṁ ca tējaścāsmi vibhāvasau |
jīvanaṁ sarvabhūtēṣu tapaścāsmi tapasviṣu || 9 ||
bījaṁ māṁ sarvabhūtānāṁ viddhi pārtha sanātanam |
buddhirbuddhimatāmasmi tējastējasvināmaham || 10 ||
balaṁ balavatāṁ cāhaṁ kāmarāgavivarjitam |
dharmāviruddhō bhūtēṣu kāmō:’smi bharatarṣabha || 11 ||
yē caiva sāttvikā bhāvā rājasāstāmasāśca yē |
matta ēvēti tānviddhi na tvahaṁ tēṣu tē mayi || 12 ||
tribhirguṇamayairbhāvairēbhiḥ sarvamidaṁ jagat |
mōhitaṁ nābhijānāti māmēbhyaḥ paramavyayam || 13 ||
daivī hyēṣā guṇamayī mama māyā duratyayā |
māmēva yē prapadyantē māyāmētāṁ taranti tē || 14 ||
na māṁ duṣkr̥tinō mūḍhāḥ prapadyantē narādhamāḥ |
māyayāpahr̥tajñānā āsuraṁ bhāvamāśritāḥ || 15 ||
caturvidhā bhajantē māṁ janāḥ sukr̥tinō:’rjuna |
ārtō jijñāsurarthārthī jñānī ca bharatarṣabha || 16 ||
tēṣāṁ jñānī nityayukta ēkabhaktirviśiṣyatē |
priyō hi jñāninō:’tyarthamahaṁ sa ca mama priyaḥ || 17 ||
udārāḥ sarva ēvaitē jñānī tvātmaiva mē matam |
āsthitaḥ sa hi yuktātmā māmēvānuttamāṁ gatim || 18 ||
bahūnāṁ janmanāmantē jñānavānmāṁ prapadyatē |
vāsudēvaḥ sarvamiti sa mahātmā sudurlabhaḥ || 19 ||
kāmaistaistairhr̥tajñānāḥ prapadyantē:’nyadēvatāḥ |
taṁ taṁ niyamamāsthāya prakr̥tyā niyatāḥ svayā || 20 ||
yō yō yāṁ yāṁ tanuṁ bhaktaḥ śraddhayārcitumicchati |
tasya tasyācalāṁ śraddhāṁ tāmēva vidadhāmyaham || 21 ||
sa tayā śraddhayā yuktastasyārādhanamīhatē |
labhatē ca tataḥ kāmānmayaiva vihitānhi tān || 22 ||
antavattu phalaṁ tēṣāṁ tadbhavatyalpamēdhasām |
dēvāndēvayajō yānti madbhaktā yānti māmapi || 23 ||
avyaktaṁ vyaktimāpannaṁ manyantē māmabuddhayaḥ |
paraṁ bhāvamajānantō mamāvyayamanuttamam || 24 ||
nāhaṁ prakāśaḥ sarvasya yōgamāyāsamāvr̥taḥ |
mūḍhō:’yaṁ nābhijānāti lōkō māmajamavyayam || 25 ||
vēdāhaṁ samatītāni vartamānāni cārjuna |
bhaviṣyāṇi ca bhūtāni māṁ tu vēda na kaścana || 26 ||
icchādvēṣasamutthēna dvandvamōhēna bhārata |
sarvabhūtāni sammōhaṁ sargē yānti parantapa || 27 ||
yēṣāṁ tvantagataṁ pāpaṁ janānāṁ puṇyakarmaṇām |
tē dvandvamōhanirmuktā bhajantē māṁ dr̥ḍhavratāḥ || 28 ||
jarāmaraṇamōkṣāya māmāśritya yatanti yē |
tē brahma tadviduḥ kr̥tsnamadhyātmaṁ karma cākhilam || 29 ||
sādhibhūtādhidaivaṁ māṁ sādhiyajñaṁ ca yē viduḥ |
prayāṇakālē:’pi ca māṁ tē viduryuktacētasaḥ || 30 ||
iti śrīmadbhagavadgītāsūpaniṣatsu brahmavidyāyāṁ yōgaśāstrē śrīkr̥ṣṇārjunasaṁvādē jñānavijñānayōgō nāma saptamō:’dhyāyaḥ || 7 ||
